Hamamlar, pek çok kişinin temizlenmek ve hoş vakit geçirmek için kullandığı oldukça popüler alanlardır. Yorucu bir günün ardından hamamda vakit geçirmek oldukça rahatlatıcı ve keyifli bir deneyimdir. Ülkemizde olduğu gibi tüm dünyada da Türk hamamları ve diğer kültürlere ait hamamlar bir hayli yaygın olarak kullanılmaktadır. Türk hamamı temel olarak, özel yöntemlerle ısıtılan, bünyesinde sıcak ve soğuk su bulunmakta olan, yıkanma ve keyifli vakit geçirme için kullanılan bir yapıdır. Hamam temizlik için kullanıldığı gibi, bu ortamda bulunan yüksek nem ve sıcaklık oranlarının birçok hastalığa şifa olduğu da düşünülmektedir. Türk hamamında nem oranı yaklaşık %80 ile %90 civarlarındadır ve kimi zaman daha yüksek oranlara çıkmaktadır. Sıcaklık ise ortalama bir Türk hamamında yaklaşık 40 C° ile 50 C° seviyeleri arasındadır. Türk hamamlarında sıcaklık seviyesi ve nem oranı kasların yumuşamasını ve vücutta rahatlık hissi oluşmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla stres başta olmak üzere Türk hamamı kullanımı birçok soruna çare olarak görülmektedir.
Türk hamamları Orta Doğu bölgesinde ve özellikle İslami kültürün görüldüğü ülkelerde oldukça yaygın bir yapıdır. Kültürel sebeplerden dolayı kadın ve erkeklerin kullandığı hamamlar ayrıdır. Türk hamamları diğer birçok özelliklerinin yanında, bulundukları çok sayıdaki ülkede belirli bir sosyal fonksiyona da sahiptir. Bu alanlar aynı cinsiyetten kişilerin toplanıp bir araya geldiği ve sosyalleştiği yerler olarak görülebilirler. Yani Türk hamamı ilk bakışta belli olan işlevlerinin ötesinde de kullanılmaktadır. Ancak bu temizlik alanı, ilk fonksiyonu olan hijyen fonksiyonunu da oldukça başarılı bir şekilde yerine getirmektedir. Türk hamamında zaman geçirildiğinde, yüksek nem oranları ciltteki gözeneklerin rahatlamasını, açılmasını ve temizliğe hazır hale gelmesini sağlar. Bunun yanı sıra Türk hamamında cilt etkili bir biçimde nemlenmekte ve rahatlamaktadır. Ayrıca hamamda maruz kalınan nem ve sıcaklık terlemeyi arttırır ve toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Ardından kese yardımıyla deri sert şekilde ovalanmaktadır. Böylece vücut kirlerden ve ölü deri katmanından oldukça kolay bir şekilde arındırılmış olur.
Türk hamamlarının ilgi çeken önemli bir özelliği ise kendilerine özgü yapıları ve mimarileridir. Oldukça eski bir tarihe sahip bu yapılar kültürümüzde özellikle Osmanlı döneminde oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu duruma bağlı olarak Türk hamamlarında mimari, Osmanlı mimarisinden büyük miktarda etkilenmiştir. Türk hamamı fonksiyonelliğin yanı sıra diğer birçok elementi de bünyesinde barındırmaktadır. Hamamlarda soğuk oda, sıcak oda, soyunma odaları gibi ayrı bölmeler bulunmaktadır. Türk hamamlarının dış yapısında ilk olarak dikkat çeken özelliklerden biri, yaygın şekilde kullanılan kubbe şeklidir. Bunun dışında, Türk hamamlarının dış mimarisi genellikle oldukça sade bir görünüme sahiptir.
Hamamların iç mimarisinde ise estetik desenler ve hoş bir görünüme sahip oymalar dikkat çekmektedir. Gerek işlevsel gerek estetik özelliklerden dolayı Türk hamamlarının iç mimarisinde mermerden yaygın şekilde yararlanılmaktadır. Türk hamamlarındaki sıcak bölme oldukça yüksek nem oranlarına ulaştığı için neme ve sıcaklığa dayanıklı materyaller tercih edilir. Özetlemek gerekirse Türk hamamı birçok kişinin temizlenme ve güzel zaman geçirme için kullandığı, sıcak ve nemli olmasının yanında pek çok farklı özelliğe sahip bir yapıdır. Bulunduğu birçok kültürde bu alan sosyalleşme gibi amaçlar için de kullanılmaktadır. Geleneksel ve tarihi bir mimariye sahip bu yapılar aynı zamanda estetik bir görünüme sahiptirler.
Hamamlar hakkında merak edilen önemli konulardan biri “hamam” kelimesinin kökeni ve anlamıdır. Türk hamamı birçok özelliği ile oldukça kendine özgü bir yapıya sahip olmasına rağmen, hamam benzeri yapılar birçok farklı kültürde bulunmaktadır. Bu yapılara örnek olarak Kore kültüründeki “Jimjilbang” veya Antik Roma’da yaygın şekilde görülen “Thermae” isimli yapıları verebiliriz. Bunun yanı sıra Finlandiya kültüründen gelen ve tüm dünyaya yayılmış olan saunalar da Türk hamamı benzeri yapılar arasındadır. Dünya üzerinde birçok benzeri bulunan Türk hamamları da kültürümüze Arap ve Fars kültürlerinden geçmiştir. Türk hamamı banyo gibi alanlara benzerlik göstermektedir. Batı kültürlerinde genellikle “Türk banyosu” olarak bilinen hamamın sözlük anlamı yıkanılacak yer, yunak ve ısıdam olarak tanımlanmaktadır. Köken olarak ise hamam kelimesi Arapça’daki “hammam” kelimesine dayanmaktadır. Bu kelimenin Arapça’da Türkçe’deki anlamına benzer birçok farklı anlamı bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını “duş”, “banyo” ve “yüzme havuzu” olarak sıralayabiliriz.
Dilimizdeki hamam kelimesinin kökeni olan “hammam”, Arapça’da ısı ve ısınma gibi kavramlarla ilgili olan bir kelime köküne dayanmaktadır. Arapça’da aynı kelime kökünden türeyen birçok farklı sözcük bulunmaktadır. Bunlardan biri kaplıca ve termal mekan anlamlarına “al-hamma”dır. Aynı zamanda ateşli bir hastalık olan sarı hummadaki humma kelimesi de aynı kelime köküne sahiptir. Bu kökten türeyen diğer Arapça kelimelerden bazıları ısı anlamına gelen “hamm” kelimesi ve banyo yapmak anlamına gelen “thammam” fiilidir. Tüm bunlardan hamam kelimesinin kelime kökeni bağlamında “sıcak yer” benzeri bir anlama geldiğini söyleyebiliriz. Hammam kelimesi ilk olarak Arapça’dan Farsça’ya, sonrasında da Farsça’dan Türkçe’ye geçmiştir. Günümüzde ise Türkçeleşmiş bir kelime olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı toplumlarında hamamlar genellikle “Türk banyosu” olarak bilinir ve bu kavramın ilk kullanımı da 1644 yılında görülmüştür. Özetle, köken olarak “sıcak yer” anlamına sahip olan hamam kelimesi yıkanılacak yer anlamına gelmektedir.
Günümüzde Türk hamamları tüm dünyada çok sayıda kullanıcının tercih ettiği dinlenme ve temizlik alanlarıdır. Bu hamam türü yalnızca ülkemizde ilgi görmemektedir ve başta İslam coğrafyası olmak üzere tüm dünyanın dört bir yanında bu yapılar yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra birçok kültür kendilerine özgü hamam benzeri yapılara sahiptir. Tarih boyunca hamam benzeri bu yapılar büyük rağbet görmüştür. Türk hamamının tarihçesini incelerken bu coğrafyada daha önce bulunmuş uygarlıkların hamam benzeri yapıları hakkında bilgi edinmemiz gerekir. Çünkü bu yapılar Türk hamamı için birer ilham kaynağı olmuşlardır ve Türk hamamlarının kökenini oluşturmaktadırlar. Türk hamamının kökeni sanılandan daha çok eskilere dayanmaktadır ve bu yapıların kaynağı Romalılardır diyebiliriz.
Roma ve Yunan dünyasında halka açık banyo alanları oldukça popülerdi ve bu yapılar Akdeniz çevresindeki uygarlıklarda sıkça görülmekteydi. Roma İmparatorluğu’nun sınırları içerisindeki neredeyse her yerde bu yapılar inşa edilmekteydi. İnsanlar o dönem bu yapıları hem temizlik hem de sosyalleşme gibi amaçlar için kullanmaktaydı. Roma İmparatorluğu’nun ikiye bölünmesinden sonra, Bizans İmparatorluğu zamanında da bu yapılar inşa edilmeye devam etti. Ancak 6. yüzyıla gelindiğinde Bizans yavaş yavaş gerilemeye başladı ve bu yapıların inşası da zamanla durdu. Ardından yine bu dönemlerde İslam hızla yayılmaya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgelerini etkisi altına almaya başladı. Gelişmekte olan İslami uygarlıklar, Roma, Yunan ve Bizans uygarlıklarından kalan bu yapıları hemen benimsedi. İslam’da önemli bir konu olan temizlik bu yapılar ile daha kolay bir biçimde sağlanmaktaydı. Hamamlarda sağlanan temizliğin yanı sıra hamam kullanımının iyileştirici özellikleri olduğuna da bu dönemde inanılmaya başlandı.
11. yüzyıla gelindiğinde ise bölgedeki dominant güç Selçuklu İmparatorluğu olmuştu. Bu dönemde Anadolu’da bulunan Bizans, Türk ve İran kültürleri iç içe geçmeye ve birbirlerini etkilemeye başlamıştı. Türk toplumunda da hamam kullanımı bu dönem içerisinde yayılmaya başladı. Ancak bölgede yaşayan Türk toplumları hala yarı göçebe yaşam stiline sahip olduğundan bu yayılma oldukça yavaş bir biçimde gerçekleşti. Selçuklu sonrasında bölgede en önemli güç haline gelen Osmanlı İmparatorluğu’nda hamam kullanımı oldukça yaygın bir hal almıştı. Günümüzde bildiğimiz anlamda Türk hamamı modelleri de bu dönemde ortaya çıkmıştır. Roma, Yunan, Arap ve İran kültürlerinden alınan hamam yapısına Osmanlı mimarisinin önemli özellikleri eklenmiştir. 15. yüzyılda halka açık ilk Türk hamamı örnekleri Osmanlı döneminde ortaya çıkmıştır. Sonrasında Osmanlı hakimiyetinin olduğu birçok bölgeye bu yapılar inşa edilmiştir. Önce Doğu Avrupa sonra Orta Avrupa’ya bu yapıların yayılması Osmanlı zamanında gerçekleşmiştir.
20. yüzyıl ve bunu takip eden döneme kadar bu yapılar popülerliklerini korumuşlardır. Ancak gelişen tesisat teknolojileriyle beraber evlerde banyoların yaygınlaşması ile Türk hamamlarının kullanımı azalmıştır. Birçok bölgede bu yapılar terk edilmiş, yıkılmış veya yerine başka yapılar inşa edilmiştir. Ancak birçok tarihi hamam hala işlevini sürdürmektedir. Türk hamamı kullanımı, eskisi kadar olmasa da, günümüzde oldukça yaygındır.
Genel olarak Türk hamamları bazı özellikleriyle dikkat çeken yapılardır. Çoğunlukla bu yapılar toplu şekilde kullanılmaktadırlar. Ancak özel kullanıma yönelik, daha küçük çaplı Türk hamamı yapımı da mümkündür. Türk hamamının bazı özellikleri özel olarak yapılan bu Türk hamamı banyo modelleri ile de göze çarpmaktadır. Fakat Türk hamamının kendine özgü tüm özellikleri yalnızca geleneksel yapıya sahip, toplu şekilde kullanılan Türk hamamlarında ortaya çıkmaktadır. Öncelikle bu yapılarda dış mekan tasarımı genellikle oldukça basit ve sade bir görünüm oluşturmaktadır. Türk hamamlarının dış mekan tasarımında ilk göze çarpan özellik bu yapıların çoğunun bir kubbeye sahip olmasıdır. Bu kubbeler fazla buharın dışarı salınmasını ve gün içerisinde doğal ışığın mekana girmesini sağlar.
İç mekan söz konusu olduğunda ise dış mekanda görülen sadeliğin aksine Türk hamamları detaylı ve gösterişli bir tasarıma sahiptir. Türk hamamlarının iç mekanları genellikle birçok işleme ve desenle süslenmiş ve hamamların sütunları dikkatli bir şekilde yerleştirilmiş haldedir. Türk hamamlarında sütunlar binayı desteklemenin yanında hoş bir görüntü oluşturmaktadırlar. Başlıca üç ana bölümden oluşan Türk hamamları soyunma bölmesinin yanında ılıklık ve sıcaklık ismi verilen alanlar içermektedir. Bunun yanı sıra Türk hamamlarında ısıtma, külhan adı verilen bölme ile sağlanmaktadır. Tarih boyunca külhan bölmesinde ısıtma işlemleri için odun kullanılmaktaydı. Ancak günümüzde bu geleneksel yöntemin yanı sıra suyla veya elektrikle ısıtma da tercih edilebilmektedir.
Türk hamamlarında soyunma bölmesi hamamın girişinde yer alır ve hamamın en büyük bölümüdür. Aynı zamanda camekan olarak da bilinen bu alanda genellikle küçük bir havuz veya fıskiye de bulunmaktadır. Ilıklık veya soğukluk olarak adlandırılan bölme ise soyunma alanı ile sıcaklık bölümü arasında kalan geçiş alanıdır. Bu geçiş alanında tuvaletler, dinlenme yerleri ve usturalık ismi verilen bölmeler bulunmaktadır. Türk hamamlarında yıkanmanın gerçekleştiği ana alan ise sıcaklık ismi verilen alandır. Sıcaklık alanının merkezinde, mermerden yapılmış ve diğer alanlardan daha sıcak olan göbek taşı ismi verilen yapı bulunur. Türk hamamlarında sıkça gerçekleştirilen keselenme işlemi göbek taşına uzanarak yapılır. Bunu dışında sıcaklık alanının çevresinde küçük yıkanma alanları da bulunmaktadır. Türk hamamlarında %90 seviyesine kadar çıkan yüksek nem seviyeleri ve yaklaşık 40-50 C° sıcaklıklar görülmektedir. Hamamların bir diğer dikkat çeken özelliği ise mermer kullanımının oldukça yüksek olmasıdır.
Türk hamamları çok sayıda kullanıcı kitlesine hitap eden oldukça popüler yapılardır. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi diğer kültürlere ait pek çok farklı hamam türü de bulunmaktadır. Hem birçok antik uygarlıkta hem de günümüzde farklı toplumlarda hamam kültürü bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak spa ve sauna gibi yerlerin yanı sıra “onsen”, “banya” ve “jimjilbang” gibi yapıları gösterebiliriz. Bu yapılar Türk hamamlarına çeşitli yönlerden benzerlikler gösterse de Türk hamamlarının diğer hamam türlerinden farklılıkları bulunmaktadır. Türk hamamlarının diğer hamam türlerinden farklılıkları, kullanıcıların tercihlerine göre seçimlerini yapmalarına yol açmaktadır. Bu farklılıkların bazılarından bahsetmemiz gerekirse şu şekilde sıralayabiliriz:
Kullanıcılar tarafından yaygın bir şekilde tercih edilen Türk hamamlarının bu kadar popüler olmasının birçok sebebi bulunmaktadır. Öncelikle tarih boyunca toplu olarak kullanılan bu alanlar temizlik ve hijyen alışkanlıklarının toplumun tüm kesimlerine yayılmasını sağlamıştır. Böylelikle yeterli temizlik ile önlenebilir salgın hastalıkların dahi azaltılmış olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra günümüzde de Türk hamamının pek çok faydası bulunmaktadır. Türk hamamının bazı faydalarını şu şekilde listeleyebiliriz:
Türk hamamı kullanımı ve genel olarak Türk hamamları hakkında bilinmesi gereken pek çok şey bulunmaktadır. Bu alanların kullanımı hakkında bilmeniz gerekenler arasında belki de en önemlisi kullanım süresini doğru ayarlamanın gerekli olduğudur. Çünkü bildiğimiz gibi Türk hamamları yüksek nem ve sıcaklık seviyelerine ulaşan alanlardır. Bu yüzden bu alanların gereğinden uzun kullanımı kan basıncı seviyelerinde ani düşüşlere ve hatta bayılmalara sebep olabilir. Dolayısıyla Türk hamamlarını çok uzun süre boyunca kullanmaktan kaçınmak gerekir. Bunun yanı sıra ara ara hamamın sıcak bölümünden çıkarak daha ılık bir ortamda dinlenmek de gerekli olabilmektedir. Böylelikle Türk hamamlarının sağlık açısından oluşturduğu bu tür risklerden kaçınmak mümkün olacaktır.
Türk hamamlarında yaygın bir şekilde uygulanan bir işlem kese işlemidir. Keselenme ile ilgili bilinmesi gereken şey, bu işlemin öncesinde hamamda belirli bir süre vakit geçirmek gerektiğidir. Bunun yanında yaklaşık 10-20 dakika boyunca göbek taşına uzanmak da vücudu keseye hazırlayacaktır. Çünkü havuzdaki yüksek nem ve sıcaklık ile deri yumuşayacak ve keselenmeye hazır hale gelecektir. Böylelikle vücut, kir ve ölü derilerden daha kolay şekilde arındırılır. Türk hamamlarının kullanımı hakkında bilinmesi gerekenlerin yanı sıra, hamamlar hakkında ilginç bilgiler de bulunmaktadır. Her ne kadar Arap ve İran kültürlerinin etkileriyle Türk toplumunda hamam kullanımı daha da yaygınlaşsa da, hamamların Türk kültüründe kullanımı eskilere dayanmaktadır. Örneğin 7. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar Kırım ve Kafkasya’da yaşamış olan Hazarlar bu alanları kullanmaktaydı. Daha eski bir yapıya sahip bu alanlar çimek veya yunak olarak adlandırılmaktaydı. . Ancak Türk hamamları, Türk toplumunda yerleşik hayata geçilmesiyle tam anlamıyla kullanılmaya ve zaman içerisinde gelişmeye başladı.
Türk hamamlarının toplumda büyük oranda yaygın hale gelmesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleşmiştir. Temizlik, sosyal yaşam, rahatlama ve şifa bulma yönlerinden Osmanlı toplumunda büyük öneme sahip olan bu yapılar birçok yere yapılmıştır ve zamanla ülkenin dört bir yanına yayılmıştır. Osmanlı toplumunda Türk hamamları, evlilik ve sünnet başta olmak üzere birçok kutlamada da kullanılan alanlar haline gelmiştir. Ayrıca o dönemde özel kullanıma yönelik banyolar yalnızca belirli bir kesimin ulaşabildiği bir lüks olduğu için, hamamlar toplumun temizlik ihtiyacında büyük rol oynamıştır.
Türk hamamları tarih boyunca temizlik ve hijyen için hayati bir öneme sahip olmuşlardır. Ancak zamanla özel kullanıma uygun banyoların yaygınlaşmasıyla Türk hamamlarının bu öncelikli görevi ikinci plana düşmüştür. Dolayısıyla bir zamanlar daha yaygın olan Türk hamamı kullanımı zaman içerisinde azalmıştır. Daha az rağbet gören eski Türk hamamlarının bazıları yıkılmış veya müze gibi yapılara dönüştürülmüştür. Fakat günümüze kadar gelebilmiş birçok tarihi Türk hamamı bulunmaktadır. Bu hamamlardan bazıları restore edilerek tekrar kullanıma hazır hale getirilmiştir. Kısaca önemli tarihi Türk hamamlarından bahsetmemiz gerekirse bazılarını şu şekilde listeleyebiliriz:
Birçok kişinin keyifli bir şekilde kullandığı Türk hamamlarının yapım süreci bu işte uzmanlaşmış kişiler tarafından dikkatle gerçekleştirilir. Bu işlem için gerekli malzemelerin yanında, yeterli bilgi ve deneyim de gerekmektedir. Her ne kadar Türk hamamı ev tipi yapılabilse de bu yapılarda genellikle toplu kullanım amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra işlevsel özellikler önemli olduğu kadar, Türk hamamlarında estetik açıdan hoş bir görünüm de elde etmek amaçlanır. Bu yüzden Türk hamamı yapımı teknik bilgi gerektirdiği kadar tasarım konusunda da hüner gerektirir. Türk hamamı yapım işlemleri için öncelikle inşaat yapılması planlanan alan dikkatle incelenir. Böylelikle alanın Türk hamamı yapımına uygun olup olmadığı belirlenir. Alanın özelliklerine ve yapısına bağlı olarak tasarım işlemleri gerçekleştirilir. Daha sonra bu tasarıma bağlı olarak yapım işlemlerine geçilir. Bunun için öncelikle gerekli malzeme ve araçlar inşaat bölgesine getirilir ve hazırlıklar başlar.
Türk hamamı inşaatı için gerekli hazırlıklar tamamlandıktan sonra Türk hamamı yapımı için çalışmalara başlanır. Bunun için öncelikle temel kazma işlemleri yapılır ve gerekli sistemler kurulur. Günümüzde Türk hamamlarında ısıtma, elektrikle veya sıcak suyla gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla bu sistemlerin doğru şekilde kurulması, Türk hamamlarında işlevsellik açısından büyük öneme sahiptir. Gerekli sistemler kurulduktan sonra hamam projesine göre yapım işlemleri sürdürülür. Hamam inşaatı tamamlandıktan sonra hamamda kullanılması planlanan kaplama malzemeleri yerleştirilir. Bu işlem için mermer kullanımı oldukça yaygındır. Türk hamamı işlevsel olarak kullanılır hale getirildikten sonra estetik yapısı da düzenlenir. Bunun için hamamın iç mekanında birçok işleme ve motif kullanılır. Hamamın estetik özellikleri de tamamlandığında tüm sistemler detaylı şekilde kontrol edilir ve Türk hamamı kullanıma hazır hale gelir. Evlerde özel kullanıma yönelik Türk hamamı yapım işlemlerinde ise bunlara benzer fakat daha basit adımlar uygulanmaktadır.
TÜRK HAMAMI YAPARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR ?
Türk hamamı yapımı oldukça zor ve deneyim gerektiren bir işlemdir. Birçok kişinin keyifle kullandığı bu alanları yaparken dikkat edilmesi gereken birçok önemli etken bulunmaktadır. Kısaca Türk hamamı yapımında dikkat edilmesi gereken bazı etkenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
TÜRK HAMAMININ ÖLÇÜLERİ NASIL OLMALIDIR ?
Tarih boyunca Türk hamamları toplu kullanım hedeflenerek inşa edilmiş yapılar olmuştur. Ancak günümüzde özel kullanıma yönelik Türk hamamı yapımı da mümkündür. Bir Türk hamamı duşakabin de içeren kişisel kullanım amaçlanan bir yerde yapılabilir. Dolayısıyla hedeflenen kullanıcı sayısına göre Türk hamamı ölçüleri çeşitlilik gösterebilmektedir. İdeal Türk hamamı ölçüleri için öncelikle toplu kullanım amaçlanan Türk hamamlarına bir göz atalım. Toplu olarak kullanılan Türk hamamları yeterli sayıda kişiye hizmet edebilecek şekilde inşa edilir. Bunun için ortalama bir Türk hamamı oldukça geniş ölçülere sahiptir diyebiliriz. Bir Türk hamamı genellikle üç ayrı bölümden oluşmaktadır ve bu bölümler soyunma odaları, ılıklık ve sıcaklık olarak adlandırılırlar. Türk hamamının en büyük bölümü, hamama ilk girdiğimizde karşımıza çıkan soyunma odalarından oluşmaktadır. Sonraki bölme olan ılıklık ise görece daha küçük bir alana sahiptir.
Türk hamamlarında bulunan sıcaklık bölmesinin ölçüleri ise hamamdan hamama değişiklik göstermektedir. Bu alan kimi hamamlarda 15-20 m² boyutlarındayken kimi hamamlarda ise 100 m² boyutlarına çıkabilmektedir. Elbette ki hamamın boyutları yapım için gereken masraflarda değişiklik yaratabilmektedir. Çünkü hamamın boyutları arttıkça kullanılması gereken hammadde miktarları da artmaktadır. Özel kullanım için yapılan Türk hamamları da aynı şekilde ölçüler konusunda çeşitliliğe sahiptir. Kullanım için ayrılan alanın genişliğine bağlı olarak, Türk hamamlarında tasarım konusunda daha özgür olmak mümkün hale gelmektedir.
TÜRK HAMAMINDA NASIL FAYANSLAR KULLANILIR ?
Türk hamamlarında geleneksel olarak mermer kullanımı tercih edilmektedir. Bunun başlıca sebebi mermerin pürüzsüz yapısı ve hamamda hedeflenen sıcaklık ve nem seviyelerine dayanıklı olmasıdır. Türk hamamlarında işlevselliğin yanında hoş ve geleneksel bir görünüm yaratmak da hedeflenmektedir. Kullanılan malzemelerin bu geleneksel görünümü sağlaması önemlidir. Ayrıca Türk hamamı yapımında uzun süre kullanım sağlayan bir materyal kullanılması gereklidir. Mermer kullanımı ile Türk hamamlarında uzun süre kullanım hedeflenmektedir. Bunun yanı sıra Türk hamamlarında diğer birçok çeşit fayans türü de kullanılabilir. Bu fayanslar yalnızca zemin kaplamasında değil duvarların kaplanmasında da kullanılabilir. Türk hamamı yapımında kullanılmak üzere tercih edilebilecek bazı Serapool Porselen ürünlerinden şu şekilde bahsedebiliriz:
Kaliteli ve hoş bir tasarıma sahip havuz içi karolar Türk hamamlarının yapımında tercih edilebilir.
Hamam yapımında kullanılabilecek havuz içi karolar aşağıdaki gibidir:
İlginç desenlere sahip havuz içi bordürler dekorasyon amaçlı olarak kullanılabilir.
Hamam yapımında kullanılabilecek bordür çeşitleri aşağıdaki gibidir:
Daha renkli ve ilgi çekici bir seçenek olan porselen mozaikler Türk hamamı yapımında kullanılabilir.
Hamam yapımında kullanılabilecek mozaikler aşağıdaki gibidir:
Islak mekanlarda kaymanın önüne geçen merdiven kaymazları tercih edilebilir.
Hamam yapımında kullanılabilecek merdiven karoları aşağıdaki gibidir:
Son olarak su olukları için ızgaralar kullanılabilir.
Hamam yapımında kullanılabilecek porselen ızgaralar aşağıdaki gibidir:
Türk hamamı yapımı konusunda merak edilen önemli konulardan biri de bu işlemin ortalama maliyetidir. Genellikle Türk hamamlarının toplu şekilde kullanımı hedeflenmektedir ve yapım işlemleri buna göre gerçekleşmektedir. Ancak özel kullanıma uygun şekilde yapılan Türk hamamları da bulunmaktadır. Hamamın hedeflenen kullanıcı sayısı Türk hamamı maliyeti konusunda değişiklikler oluşturmaktadır. Çünkü özel kullanıma yönelik bir Türk hamamı oldukça küçük boyutlara sahiptir ve yapımında daha az materyal kullanılmasına ihtiyaç duyulur. Ancak toplu kullanım hedeflenen Türk hamamları oldukça büyük olabilir ve maliyetleri de bu doğrultuda artmaktadır.
Türk hamamlarında ölçüler dışında maliyeti etkileyen önemli bir konu, kullanılan malzemelerin kalitesidir. Kullanılan malzemelere bağlı olarak Türk hamamı modelleri fiyatları artmakta veya azalmaktadır. Ancak bu yapılarda uzun yıllar kullanım hedeflendiği için kullanılan malzemelerin kalitesinden ödün verilmemelidir. Genellikle toplu kullanım hedeflenen Türk hamamları yüksek maliyetlerle yapılmaktadır. Özel kullanıma yönelik ve daha küçük Türk hamamları ise daha uygun fiyatlarla kullanıcılara sunulmaktadır.
Türk hamamı kullanımının temel sebebi temizliktir ve Türk hamamları bu konuda oldukça iyi sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Ancak bunun yanı sıra Türk hamamı kullanımının sağlık açısından birçok faydası olduğuna inanılmaktadır. Türk hamamlarının vücuda sağladığı düşünülen bazı olası faydalardan kısaca şu şekilde bahsedebiliriz: